O BUDOWNICTWIE WIELKOPŁYTOWYM W POLSCE
Ключові слова:
budownictwo wielkopłytowe, diagnostyka budowlanaАнотація
Po II wojnie światowej Polska doświadczyła masowej migracji ludności z obszarów wiejskich do miast, co wymagało budowy nowych budynków mieszkalnych, w których ludzie ci mogliby mieszkać. Budownictwo mieszkaniowe w Polsce do około 1950 roku charakteryzowało się tradycyjnymi metodami budowy. Były to głównie budynki murowane, z których część przetrwała do dziś i nadal jest użytkowana. Ponieważ wszystkie prace wykonywano na miejscu, były one pracochłonne, a tempo prac zależało również od warunków pogodowych, na przykład prace musiały zostać wstrzymane na zimę. Rosnący popyt na mieszkania w tamtym czasie można było zaspokoić jedynie za pomocą przemysłowych systemów budowlanych. Szacuje się, że ponad 10 milionów ludzi w Polsce mieszka dziś w prefabrykowanych budynkach, które były masowo produkowane w latach 1950–1990. Wraz z rozwojem konstrukcji prefabrykowanych coraz bardziej widoczne stają się ich wady. Zarówno w Polsce, jak i na Ukrainie brakuje kompleksowych i rzetelnych badań, analiz i statystycznego opracowania danych dotyczących stanu technicznego budynków wielkopłytowych. Żaden z tych krajów nie przeprowadził kompleksowej oceny stanu technicznego budynków wielkopłytowych, a tym samym nie określił stopnia ich degradacji. Jest to szczególnie istotne, gdyż tylko na tej podstawie można opracować koncepcję i określić zakres prac związanych z przebudową lub remontem tych obiektów. W obecnej sytuacji ma to fundamentalne znaczenie dla Polski, a w szczególności dla powojennej Ukrainy, gdyż ze względów ekonomicznych nie jest możliwe zastąpienie w najbliższych dziesięcioleciach takich budynków innymi, nowszymi obiektami, jak ma to obecnie miejsce np. w Niemczech i Francji. Dlatego wszelkie działania związane z dalszym użytkowaniem budynków wielkopłytowych w Polsce muszą bezwzględnie uwzględniać określenie ich stanu techniczno-eksploatacyjnego, stopnia zużycia, trwałości, niezawodności i bezpieczeństwa. W artykule przedstawiono informacje na temat aktualnego stanu użytkowania budynków wielkopłytowych w Polsce oraz perspektyw ich dalszej eksploatacji.
Посилання
Bassist A. Concrete Legacy. Architecture in Poland under communism. Warsaw-Cracow: PWN Scientific Publishing House, 2001.
Dębowski J. Typical damage in large-plate buildings. Building Review, 2012. P. 25–32.
Dzierżewicz Z., Staropolski W. Large-panel building systems in Poland in 1970–1985. Review of material, technological and construction solutions. Poland, Warsaw: Oficyna Wolters Kluwer, 2010.
Pyrak S. Concrete constructions, part 2. Elements and structures. Warsaw: Publishing House School and Pedagogical Publishers, 1979.
Slomski D. After 40 years, 'Gierek's miracle' has been beaten. The latest figures point to a record, 2021. https://www.money.pl/gospodarka/po-40-latach-cud-gierka-zostal-pobity-najnowsze-dane-wskazuja-na-rekord-6599945788931040a.html.
Sobczak-Piastka J., Podhorecki A. Problems of diagnosis of technical condition and modernization of large slab buildings. Civil Engineer, P. 78–86.
Sobczak-Piąstka J., Podhorecki A. Technical condition of a large-plate building, especially basement walls. XXVII Scientific and Technical Conference on Building Failures. Szczecin-Międzyzdroje, 2015. P. 695–702.